Ζάχαρη και στοματική υγεία

Η οδοντίατρος μας μιλά για τα γλυκά… («Μη σε μέλει μόνο το μέλι!…»)

Τα Χριστούγεννα, η αγαπημένη εποχή μικρών και μεγάλων πέρασαν. Είναι η εποχή που όλοι ξεκουραζόμαστε, βλέπουμε τους δικούς μας ανθρώπους και «το ρίχνουμε έξω», άλλοτε τρώγοντας τις αγαπημένες μας “απαγορευμένες” τροφές και άλλοτε πίνοντας λίγο παραπάνω. Το ίδιο γίνεται και κάθε φορά που συναντιόμαστε με φίλους. Οι φιλικές αυτές συνεστιάσεις όμως μπορούν να βλάψουν την στοματικ΄΄η μας υγεία;

Τις μέρες των Χριστουγέννων, τα γλυκά (μελομακάρονα, κουραμπιέδες και βασιλόπιτες), είχαν την τιμητική τους. Αλλά δεν πάνε πίσω και τα αναψυκτικά, τα ζαχαρωτά, οι σοκολάτες και οι καραμέλες για τους μικρούς μας φίλους.

Αναμφισβήτητα, η άστατη διατροφή και ιδιαίτερα η ζάχαρη, ευθύνεται για τα αυξημένα προβλήματα της στοματικής υγείας, κυρίως γιατί ζάχαρη και τερηδόνα, πάντα «πάνε μαζί», αφού, διάφορα παθογόνα στοματικά βακτήρια καταναλώνουν τη ζάχαρη και δημιουργούν οξέα που καταστρέφουν την αδαμαντίνη (σμάλτο) των δοντιών (δημιουργώντας την τερηδόνα).

Η ζάχαρη στα γλυκά και στα ποτά

Η πλειοψηφία των τροφών και των ροφημάτων που καταναλώνουμε τις ημέρες των Χριστουγέννων όπως γλυκά, αναψυκτικά, μαρμελάδες, ζαχαρωτά, καραμέλες, διάφορες σάλτσες, αλλά και ποτά, περιέχουν ζάχαρη.

Τα γλειφιτζούρια, τα μπαστουνάκια ζαχαρωτών, οι καραμέλες, οι σοκολάτες και τσίχλες είναι ό,τι χειρότερο μπορούμε να καταναλώσουμε για τα δόντια μας, αφού μένουν αρκετή ώρα στο στόμα μας μέχρι να τα καταναλώσουμε. Αντίθετα, γλυκά που μασιούνται και καταπίνονται άμεσα, όπως για παράδειγμα κουραμπιέδες, μελομακάρονα, μπισκότα, βασιλόπιτα, θεωρούνται καλύτερη επιλογή. Αλλά ας μην ξεχνάμε να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και με τους ξηρούς καρπούς που περιέχουν αυτά τα γλυκά, καθώς πολλές φορές μπορεί να περιέχουν και κάποιο τσόφλι, ικανό να προκαλέσει «κάταγμα δοντιού».

Η ζάχαρη στο κυρίως πιάτο/φαγητό μας

Στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι καταναλώσαμε και αρκετά αναψυκτικά, κρασιά ή ποτά. Όλα αυτά είναι κρυφές πήγες ζάχαρης, καθώς μπορεί να περιέχουν σάκχαρο, γλυκόζη σουκρόζη, σακχαρόζη, φρουκτόζη, ή σιρόπι καλαμποκιού. (Οι βιομηχανίες παραγωγής τροφίμων δεν είναι υποχρεωμένες από τον νόμο να αναγράφουν την ποσότητα σακχάρων που περιέχει το σκεύασμα, αλλά επειδή τα γλυκαντικά κάνουν τα ποτά πιο γευστικά και είναι εθιστικά, τα χρησιμοποιούν κατά κόρον.)

Ημερήσια ποσότητα κατανάλωσης ζάχαρης

Οι αρμόδιοι του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας προτείνουν η ζάχαρη να μην ξεπερνά το 10% της ημερήσιας προσλαμβανόμενης ποσότητας των τροφών. Για τον μέσο ενήλικα με κανονικό βάρος, η συνιστώμενη μέγιστη ημερήσια ποσότητα ζάχαρης είναι 50 γραμμάρια.

Ένας κρυφός σύμμαχος στην προστασία της στοματικής κοιλότητας.

Σύμμαχος στην προστασία της στοματικής κοιλότητας που εξουδετερώνει την οξύτητα των τροφών και των ποτών εξασφαλίζοντας ένα ουδέτερο pH και προστατεύοντας τα δόντια από την τερηδόνα, είναι το σάλιο γιατί περιέχει τέτοια ρυθμιστικά χημικά συστήματα. Το σάλιο περιέχει ιόντα ασβεστίου και φωσφόρου που αναπληρώνουν τη βαθμιαία απώλεια αυτών των ιχνοστοιχείων από τα δόντια καθώς και την εκκριτική ανοσοσφαιρίνη IgA, που περιβάλλει πολλά στοματικά βακτήρια, καθιστώντας τα έτσι ανίκανα να προσκολληθούν στα δόντια και να τους προκαλέσουν ζημιά-πρόβλημα.

Έξυπνες τεχνικές για την προστασία των δοντιών

• Προσπαθήστε να φάτε τα γλυκά αμέσως μετά το γεύμα, κυρίως αν αυτά περιέχουν πολλή ζάχαρη, όπως οι κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα. Το φαγητό και το ποτό σε ένα γεύμα εμποδίζουν τη ζάχαρη να κολλήσει στα δόντια σας. Δεν έχει σημασία η ποσότητα των γλυκών που θα καταναλώσετε, άλλα το χρονικό διάστημα που χρειάζεται για να καταναλωθεί το γλυκό.

• Προσπαθήστε να καταναλώσετε τυρί, γιατί είναι η μόνη τροφή που δρα στα οξέα του στόματος και προστατεύει με φυσικό τρόπο τα δόντια από την τερηδόνα.

• Επειδή τα τραπέζια διαρκούν αρκετές ώρες και θα αργήσετε να βουρτσίσετε τα δόντια σας, ξεπλένετε πάντα με νερό το στόμα σας μετά την κατανάλωση γλυκών. Ακόμη καλύτερα να πίνετε ανθρακούχο νερό -τύπου Perrier, Σουρωτή, Δουμπιά, Ξυνο νερό-, που έχει ουδέτερο pH το οποίο εμποδίζει την τερηδόνα να αναπτυχθεί, εξουδετερώνοντας τα οξέα του στόματος.

• Ένας ακόμη τρόπος να βοηθήσουμε τον καθαρισμό των δοντιών είναι οι τσίχλες χωρίς ζάχαρη που ενεργοποιούν τους σιελογόνους αδένες και αυξάνουν την παραγωγή σάλιου (έως 1000%). Επιπλέον, περιέχουν ασβέστιο που ενισχύει την αδαμαντίνη (σμάλτο) των δοντιών και, κάποιες από αυτές, περιέχουν ξυλιτόλη, η οποία περιορίζει τη δράση των βακτηρίων.

Η πονηρή (αλλά «γλυκιά») συμβουλή μιας οδοντιάτρου που ενδίδει σε ό,τι το… γλυκό.

Γνωρίζοντας όταν είμαστε καλεσμένοι, το τραπέζι είναι γεμάτο με πολλά αλμυρά και γλυκά κεράσματα στα οποία δύσκολα μπορεί κανείς να αντισταθεί, προτιμήστε να έχετε φάει κάτι ελαφρύ πριν φύγετε από το σπίτι. Γιατί αν δεν έχετε άδειο στομάχι θα καταναλώσετε πολύ λιγότερη ποσότητα φαγητών και γλυκών.